3 dic 2006

ESPACIUS PA CREACIÓN JOVEN EN VEGAVIANA.



Na página web na que se fala dus Espacius pa creación joven, y a que podéis accedel ficendu clic sobri u enlaci que vus incluyu a continuación: http://www.espaciosparalacreacionjoven.net/, dí qu´estis espacius son sitius d´encontru ondi us jóvinis podin dal a cuñocel as suas facetas artísticas y creativas, usandu us medius que estis espacius dejan a sua disposición y que son de difícil accesu a mayoría dus jóvinis.

Esti fin de semana un equipu móvil desti proyectu ha feitu pará en a localidai de Vegaviana, a escasus kilómetrus de Moraleja dandu a oportunidai us jóvinis da zona a participal en as distintas actividais que abarca comu artis musicais, plásticas, escénicas, etc...

Pur u tantu ha posibilitau us novus artístas dus nosus lugaris darsi a cuñocel na plaza du Ayuntamentu de Vegaviana. Han postu mutu empeñu e ilusión aunque había escasa presencia de públicu y ficía un friu que "pelaba us hosus".

Us nosus paisanus actuaran u Sábadu día 2 de Diciembri. Comenzó a joven de 15 anus de Valverdi Trinidad Rivas, a isu das seti da tardi cantandu versions de composicions de música ligera española y alguma canción propia que ten u sei meritu na a sua edai. A continuación, actuó u grupu de rock valverdeiru, de recienti creación, denominau "In Trámiti", destacandu as suas versions en valverdeiru de composicions rockeiras españolas y uma canción propia, tamen en valverdeiru, que deran a cuñocel pur primeira vez nun mediu de comunicación pública, nu programa da televisión extremeña, "Bravo por Extremadura", u día 18 de Octubri pasau. Hay que dicel que debi sel u primel grupu de música que canta na nosa fala. Terminaran u pasu pur esti Espaciu pa creación joven us componentis du grupu das Ellas, denominau "T4", que tocaran uma docena de cancions propias con suma maestría, sobri to u gitarra solista Sevito.

Sería bo, dau u interés pur a música que vemus nus jóvinis destis tres lugaris qu´as institucions públicas da zona promoveran escuelas de música o facilitaran espacius públicus ondi us zagais puderan ensallal, ocupandu u sei tempu de ociu desta forma.

2 dic 2006

TERCEIRA EDICIÓN DE PREMIUS "ANDARES".

Nu municipiu de Montehermoso existi uma asociación pa conservación da naturaleza y a cultura tradicionais que se denomina "ANDARES".
Esta entidai fomenta a conservación da naturaleza y revaloriza as culturas tradicionais y as costumbris popularis cun u fin de preservalas pas generacións futuras.
Esti anu, na terceira edición de premius que organiza esta asociación y duranti u transcursu desta mesma tardi du primeiru día de Diciembri se ha feitu homenaji a cultura tradicional, otorgandu un galardón a cada un dus ayuntamentus dus tres lugaris: As Ellas, San Martín de Trevellu y Valverdi du Fresnu pur u mantenimentu y a conservación du nosu dialectu.
Us actus se desarrollaran na Casa de Cultura de Montehermoso y deran comenzu as oitu da tardi. Depois da inauguración se impartiu uma charla sobri u folclori y a historia da indumentaria tradicional de Montehermoso y a sua semenjanza con as tradicions iberoamericanas. Se proyectó un audiovisual sobre "Los Negritos" de Montehermoso y otras tradicions parecias en Hispanoamérica, África e Inglaterra. A continuación actuaran "Los Negritos de San Blas" de Monthermoso y por últimu se entregaran us galardons tantu us nosus ayuntamentus, comu a otras persoas y entidais comu reconocimentu a difusion y conservación du patrimonio cultural, y pur a conservación du mediu ambienti; según reza nu programa.

4 ago 2006

FESTAS DE NO SEÑORA DA ASUNCIÓN.


Esti e u cartel das Festas de No Señora (Siñora) da Asunción du presenti anu 2006.

A continuación adaptu a u valverdeiru u programa qu´ha publicau u ayuntamentu de Valverdi du Fresnu nun libru que comenza cun us saludas du señol Alcaldi y da señora Tenienti d´Alcaldi.

ACTIVIDAIS DIPURTIVAS Y CULTURAIS.

TORNEU DE VERAN DE FÚTBOL-SALA.
Du 31 de Juliu u 5 d´Agostu nu polideportivu municipal D. Cándido Pérez Vega, a partil das vinti horas. Us premius serán: 1º 200 € mais un trofeu. 2º. 100 € mais un trofeu.

CAMPEONATU DE TUTI, MUS Y ZÁPITI.
Du 7 u 12 d´Agostu, dambus inclusivi, nu Hogar de mayoris qu´está na calli Levadiña. Us premius cunsistin nun trofeu pu 1º y otru trofeu pu 2º clasificaus. Colabora a Asociación "A Ilusión da tercera edai de Valverdi du Fresnu. Pa mais información dirigirsi u Hogar de Mayoris.

EXPOSICIÓN DE FOTUS ANTIGUAS DE VALVERDI DU FRESNU.
Cun fotus cedías pur viciñus da localidai.
Comenza u día 9 y está aberta hast´u día 12 d´Agostu, na Biblioteca municipal cun entrá pur a calli San Pedru d´Alcántara y nu horariu de 10 a 13 horas y de 16 a 20 horas.

EXPOSICIÓN D´ARTESANÍA.
A cargu d´artesanus locais y aficionaus de manualidais.
Du 9 a u 12 d´Agostu nu horariu de 10 a 13 y de 16 a 20 horas, nu antiguo Bar dus Jubilaus que está na calli U Meiu.

EXPOSICIÓN DE PINTURA DE JAVIER FIGUEREDO. Artista da localidai.
Du 9 u 12 d´Agostu nu local municipal du ayuntamentu, na Plaza da Constitución, 11. De 10 a 13 y de 16 a 20 horas.
Enlacis que falan de Javier Figueredo:
http://http://www.google.es/search?sourceid=navclient&hl=es&ie=UTF-8&rls=GGLJ,GGLJ:2006-27,GGLJ:es&q=Javier+Figueredo

http://http://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/noticia.asp?pkid=220462

http://http://www.ayto-caceres.es/tablon/IMJ/ACTA_Jovenes_Creadores.pdf

DIA 9 D´AGOSTU. Mérculis.
As onci da noiti pregón das festas na Plaza de Constitución a cargu de D. Domingo Frades Caspar.
Enlacis que falan de D. Domingo Frades:
http://http://www.google.es/search?sourceid=navclient&hl=es&ie=UTF-8&rls=GGLJ,GGLJ:2006-27,GGLJ:es&q=Domingo+Frades

http://http://www.culturagalega.org/resultados_busca.php?Corpo=domingo+frades

http://http://www.aplexextremadura.com/

Mentras dura u pregón, se repartirán, cun a ajuda das asociacions de viciñus, emigrantis y amas de casa; pañizuelus das festas y ponchi pa tos us presentis.

Na continuación de pregón DISCO MOVIL SHOW na mesma Plaza.

DÍA 10 D´AGOSTU. Jovis.
De mediudía hast´as duas y depois das 4 da tardi hast´as 8 da tardi, na zona da cruz dus queidus; PARQUI INFANTIL GRATUITU pa tos us zagais y zagalas que podrán disfrutal cun:
- Tren chu-chu.
- Motus - cars.
- Castelus hinchablis.
- Festa da espuma.

Pur a noiti a partil das onci, nu pabellón polideportivu municipal, D. Cándido Pérez; TEATRU/COMEDIA P´ADULTUS cun a obra titulá "PARELLA ABERTA" de Dario Fo y Franca Rame, que será representá pur u grupu SURIPANTA TEATRU.
Web du grupu de teatru: http://http://www.suripantateatro.com/home.htm

DÍA 11 D´AGOSTU. Vernis.
De 10 da miñan a 1 du meiudía XOGUS TRADICIONAIS, INFANTIS, na Cru dus queidus. A inscripción se fairá meia hora antis de cada proba.
XOGUS:
- Carreira de sacus.
- Xogu da silla.
- Soga-tira.
- Carreira da patata.
Colaboran as asociacions de viciñus, emigrantis, y u grupu de monitoris d´ociu y tempu libri da localidai.

As 6 da tardi CAPEA U ESTILU TRADICIONAL con solta de vaquillas y 1 nuvillu, pur as callis de localidai, ameniza cun uma charanga.
VALROCK FESTIVAL 06. Segunda edición. Na plaza de toirus. Apertura de portas as 8 y meia. Organiza Bar Pepe y colabora u ayuntamentu.
Página oficial desti eventu: http://valrock.iespana.es/

As 12 menus cuartu cun a colaboración de asociación A REVOLEIRA. Ruta nocturna a cabalu.

DIA 12 D´AGOSTU. Sábadu.
As onci da miñan, nas plazas du Fiscal D. Jesús Vicente Chamorro y da Constitución, GIM-CANA INFANTIL. A inscripción meia hora antis das probas na plaza da Constitución.

As 7 da tardi GRAN ESPECTÁCULU ECUESTRI A CARGU DE RANCHO SARAY, na plaza de toirus. U organiza Ernestu y Juan Traballus agrícolas.

As 7 y meia da tardi, nu campu de futbol da Divisiña FUTBOL "VALVERDI CONTRA VISITANTIS".

As doci da noiti, Gran Verbena popular, na plaza da Constitución, cun a orquesta "MUSICAL SUEÑOS".

DÍA 13 D´AGOSTU. Dumingu.
As 6 da tardi CAPEA U ESTILU TRADICIONAL, cun solta de vaquillas y 1 nuvillu pur as callis de custumbri, amenizá cun uma charanga.

As onci da noiti, na plaza du Fiscal D. Jesús Vicente Chamorro ACTUACIONS dus grupus de rock da localidai.

DÍA 14 D´AGOSTU. Lunis.
As novi da miñan RUTA DE SENDERISMU: "Camiñu da Devesa - Ruta da Agua". Cun seida desdi a plaza du Santu Cristu. Duración ida y volta umas 3 horas. A chegá se ofrecerá un refrigeriu us participantis.

As 7 da tardi, na plaza da Constitución, subía a CUCAÑA. U premiu UN JAMÓN.

As 12 da noiti GRAN VERBENA POPULAR, na plaza da Constitución, amenizá pur a orquesta TROTAMUNDOS.

DÍA 15 D´AGOSTU. Martis.
As 12 du meiu día MISA Y PROCESIÓN EN HONOR DE NO SEÑORA DA ASUNCIÓN. Depois y duranti to u día, recorriu pur as callis da charanga "EL BOMBAZO".

As 12 de noiti GRAN VERBENA POPULAR na plaza da Constitución, amenizá pur a orquesta FANTASÍA SHOW.

DÍA 16 D´AGOSTU. Mérculis.
As 10 da noiti EXHIBICIÓN DE SEVILLANAS, RUMBA Y BATUKA na pista polideportiva da Divisiña.

As 12 da noiti fin de festa cun FOGUS ARTIFICIAIS nu campu de futbol.

DÍA 20 D´AGOSTU. Dumingu.
As novi da noiti, na avenía de Portugal, juntu a Casa de Cultura, cumía popular da vaquilla.

28 jul 2006

CONCERTU EN "A ESTRELA".



Amiñán, día 29 de Juliu du 2006, a partir da media noiti, y na Discoteca "A Estrela", du nosu lugal, tendrá lugal un concertu, en directu, ondi se darán a cuñocel dois grupus de zagais du lugal.

U primel grupu qu´apareci nu cartel se chama "IN TRÁMITI" y está formau pur Juanjo, Chuchi, Maikel, César y Álvaro.

U segundu grupu e "SOL NAVAJERO" y u componin: Miguel, Luis, Manuel y Álvaro.

Vus enviu desd´esti rincón valverdeiru us meis milloris deseus.

8 jul 2006

A Piscina du Pretil y u merendeiru de Julian.



Tos us anus, cuandu chega u verán, somus mutus y mutas valverdeirus y valverdeiras que mus acordamus da piscina du pretil.

Se trata d´uma piscina natural que se fizu nu cauci da riveira de Sabugal, fai mais de trenta anus, sendu Alcaldi du lugal don Vicente Muriel.

Se chega pur a antigua carreteira de Navasfrías, partindu da Avenida de Salamanca o desd´a calli As Cortis, por citar algumas das vías máis utilizas pa accedel a ela y dista du centru du lugal no mais de setecentus metrus.

U anu pasau non pudemus disfrutal dus chapuzons y dus refrescus das suas aguas, debiu a sequía, peru esti anu, de momentu, se encontra chea y rebosanti comu nus milloris verans.

E uma riqueza que temus en Valverdi da que, comu valverdeiru, me sintu orgullosu, peru sería bo que as institucions se implicaran un poicu pa restaurala y adecental to u entornu, nun estaría de mais tampocu que se ficera un paseu iluminau ya que son mutus us zagais y zagalas y veciñus en general que pasean pur as noitis pur a antigua carreteira de Navasfrías, buscandu a frescura da riveira y se transita tamén cun ciclomotoris, motocicletas y toa clasi de vehículus motorizaus, habendu escasa iluminación pur as noitis cun u peligru que representa, sobri to pus peatons, sendu ademais estreita a carreteira nesi tramu.

Tamén se podría instalal algum cartel nas inmediacions da piscina ondi se ficera un avisu a canalla y a tos us usuarius en general, nu sentiu fundamentalmenti de que respetin u entornu y procurin mantel limpa a piscina y us seis alredeoris.

Asina procurariamus alargal a vida desti refrescanti paraji pa que podan disfrutalu tamen tos aquelis que veñan detrás de nos.

E d´agradecel qu´a familia de Julian "u molineiru" y de Petra, a sua viua, tos us anus mus abran u merendeiru nu que antis era u muñu pa que mus refresquemus tamén pur dentru.

S´eitan en falta as ensalás que preparaba a tía Petra cuandu vivía Julian, aunque alabu u tesón desta mullel qu´a sus noventa y tantus anus feitus inda se movi pur u merendeiru recollendu cualqueira coisa pa ajudal us seis netus.

Aquelis y aquelas que gustin d´aguas chocas, se asteñan de metersi nesta piscina, purque as aguas da riveira de Sabugal están feitas pa emocións fortis.

11 may 2006

Curiosu mapa.

A finais du pasau mes d ´Abril m´ enviaran d´un Colegiu da nosa provincia, dois ficheirus en formatu "jpg", nus que se representa un curiosu mapa de títulu "Territorios de Lingua Galega", nu que na parti izquerda figura uma reseña u nosu rincón baju a denominación de "Val do río Ellas".
Seguí us pasus pa enterarmi de dondi proviña esti mapa y resulta ser qu´uns paisanus nosus de vacacions pur Galicia se toparan cun él de ventas en librerías.
He podiu velu tamen na realidai, e dicel, en formatu papel, tal y comu se vendi nas librerías galegas.
U autol du mapa se chama Ramón Pais Pazos.
Vus mostru na fotu un detalli du referiu mapa, ondi podemus aprecial claramenti u nosu valli tal y comu u ve y u nombra u autol du mesmu.
Tamén pudeis vel u mapa u completu si ficéis "clic" sobri u enlaci que tindis baju a fotu.
Y s´algún curiosiu desea telu, creu que ficendu "clic" nu segundu enlaci baju a fotu, ten a posibilidai de compralu.
Us galegus, y sobre tó u señol José Enrique Costas están ficendu (fendu) mutu pur dal a cuñocel a nosa fala, que podría chamarsi u Xalimegu pur falarsi nu Val de Xálima y tel raicis galaciu portuguesas, peru creu que se confundin aquelis que dicin que falamus galegu. U galegu e uma coisa y u que nos falamus, aunque mus alegremus d´entendermus cun elis, falandu comu falamus e oitra coisa distinta aunque u padri u a madri da nosa fala falaran nu sei día u mesmu cus padris du galegu actual.


http://andelvirtual.com/tev/album/mapa_territ.jpg

http://www.andelvirtual.com/tev/catalogo/ver.php?pid=7407

26 abr 2006

Polémica Fala.

U pasau 21 desti mes, u Bloqui Nacionalista Galegu pidiu a Xunta de Galicia que defendera u galegu que se fala nu Val de Xalima, igual qu´u que se fala en Asturias, León y Zamora. Estas manifestacions du BNG han levantau uma polémica cun a Junta de Extremadura que recorda que nesta zona nun falamus galegu, sino un dialectu derivau du troncu común du galaicu portugués cun adherencias asturleonesas, dicendu tamén qu´a nosa fala goza de boa soidi. Ademais u governu extremeñu ha ditu que ten a confianza de qu´ a Xunta de Galicia no fairá casu dus torpis cantus de sirena dus aprendicis de bruxos cun us que l´ha tocau governar nesa terra hermana, lamentándosi que perda u tempu con esas fantochás. A conta destas manisfestacions entra na polémica a Xunta de Galicia qu´a través da sua vicepresidencia pidi a Ibarra que se disculpi dientri dus galegus y du propiu governu galegu, postu que s´ha faltau gravementi u respetu du Governu galegu y u sei presidenti. Na edición desta mesma miñán du periodicu Extremadura da a entendel qu´a polémica ha remitiu, postu qu vicepresidenti da Xunta de Galicia, Anxo Quintana, do adiel pur zanjau u conflictu institucional que s´había abertu cun as manifestacions du BNG. Tamén aparecin nesta mesma edición umas manifestacions de varius viciñus declarandu que aquí nun falamus galegu si ben temus palabras parecías. Na otra página se publica uma entrevista feita u señol D. Antonio Viudas Camarasa, Filólogu y Académicu Extremeñu que di que na polémica sobri a fala nadie ten razón. P´u señol Viudas Camarasa a coisa nun está tan clara, dí que faltan documentus, faltan estudius, nun hay testimonius escritus. Y nun admiti que sea sólu galegu u que nos falamus. Hoixi y cun motivu de toas estas polémicas han visitau as Ellas, San Martín de Trevellu y Valverdi du Fresnu reporteirus du períodicu ABC qu´han entrevistau a pesoas dus tres lugaris en relación con to esti rifirafi. Pareci sel que saldrá publicau u traballu nu dominical de ditu periodicu du próximu día 30.

27 mar 2006

Semana Santa, 2006.


He tomau de referencia u programa d´actus da Cofradía da Vera Cruz, u he traduciu du castellanu u valverdeiru.
Antis de dal a cuñocel u programa, a Cofradía fai esti saluda:
Un anu mais, a Cofradía da Vera Cruz saluda us viciñus y da a benvinda us visitantis y a tos us que pur estas fechas regresáis u lugal cun a ilusión de participal da nosa Semana Santa.
Agradecemus a vosa presencia y a vosa colaboración.
Que Cristu Resucitau vus conceda soidi y muta felicidai.
Aleluya.
Siguindu ditu programa da Cofradía da Vera Cruz, us actus pa esti anu son:
XOVIS, 23 DE MARZU.
20,00 h. Trasladu du Nazarenu a Iglesia, depois trendrá lugal uma novena.
VERNIS, 31 DE MARZU.
21,00 h. Procesión, Santu Vía Crucis.
XOVIS, 6 D´ABRIL.
19,00 h. Confesión comunitaria.
VERNIS, 7 D´ABRIL.
20,30 h. Procesión da Virgen dus Doloris. Na terminación da procesión, u grupu coral valverdeiru despedirá a Virgen cun a plegaria "Sálvami".
DOMINGU, 9 D´ABRIL. (Domingu de Ramus).
11,00 h. Bendición dus ramus na Ermita du Santu Cristu y procesión a Parroquia pa celebral a Eucaristía.
16,30 h. Rezu du Santu Rosariu y subasta dus pasus das Imáginis, na Ermita du Santu Cristu.
10, 11 y 12 D´ABRIL.
De 11,00 a 14,00 horas y de 16,00 a 19,00 horas se repartirán as "Bicas de No Señol", nu sitiu de costumbri, cocheira d´Angelines, na Av. D. Santus Robledo.
XOVIS SANTU, 13 D´ABRIL.
16,00 h. Procesión dus Pasus, desdi u Santu Cristu hasta a Iglesia.
19,00 h. Celebración da "Cea du Señol".
22,00 h. Procesión dus "Encontrus", a continuación a "Hora Santa", anti u Monumentu sin límiti d´horariu.
VERNIS SANTU, 14 D´ABRIL.
10,00 h. Baixá das Imáginis u Santu Cristu.
18,00 h. Celebración da "Pasión y morti du Señol".
22,00 h. Procesión du "Santu Enterru".
SÁBADU SANTU, 15 D´ABRIL.
22,00 h. Celebración da "Luz, u Bautismu y a Eucaristía" na Iglesia.
23,00 h. Procesión du "Encontru cun Jesús Resucitau", terminandu na Ermita du Santu Cristu.

26 mar 2006

Voleibol.




Hoixi, as doci y media du mediu día, nu pabellón polideportivu municipal, situ na zona da divisiña, do comenzu un torneu amistosu de voleibol femeninu.Según receba nu cartel anunciadol, había siu organizau pur u ayuntamentu du lugal cun a colaboración da Mancomunidai de municipius Serra de Gata y a Federación extremeña de voleibol.U partiu se disputó entr´u CLUB VOLEIBOL MEDINA CAURIA, de Coria y uma SELECCIÓN EXTREMEÑA.U altu nivel que exhibiran na cancha as xugadoras de cada un dus dois equipus, mus ficeran disfrutal a tos us que tuvimus a sorti de estal ali presentis, ya que pelearan y lutaran en toas as bolas dus cincu tempus du partiu.As componentis da Selección extremeña demostraran que eran as milloris da comunidai dandu uma exhibición du sei ben ficel, pero as corianas nun s´amedrentaran en niñun momentu y luciran as xugás d´un equipu ben engarzau subindu nu marcadol us milloris tantus du torneu.

25 mar 2006

As últimas aguas.

Levamus uma temporá de mais d´un mes que chovi uma media de tres días a semana. Estas aguas tan ben queidas están procurandu qu´us ríus y arroyus valverdeirus mostrin us seis caudais comu feia tempu que nun viamus.

Adiel, 24 de marzu, fici estas instantáneas nu pretil y pur cima da piscina natural. Si u tempu mus sigui acompañandu desta folma, a primaveria lucirá a suas milloris galas nesti rincón y us amigus du pretil podremus gozal otru anu mais dus chapuzons y dus refrescantis bañus nas tardis du próximu estiu.

18 mar 2006

"GALEGO de Cáceres"


Don Francisco Fernández Rei, Catedráticu de Filología Románica da Universidai de Santiagu de Compostela, nu Congresu sobri a Fala du Val de Xálima, que se celebró nus días 20 y 21 de Mayu du anu 1999 en San Martín de Trevellu; dicía que denominaba as falas desti vali comu "galego" de Cáceres" purque da abundanti bibliografía existenti pareci claru qu´estas falas, pertenecin sin duda niñuma u troncu galalicu-portugués. Dicía tamen que linguisticamenti tenin mutu mais que vel cun as falas galegas que cun u portugués estándar.
Nu anu 1991, nu programa da televisión galega "Sitio distinto" de Antón Reixa, se fizu un monográficu sobri as "falas raras", foi entoncis cuandu Don Francisco Fernández Rei, que estaba vendu u programa, coñoceu desta forma de falar nosa, y le chamó a atención ya que pensaba que falábamus portugués, según recordaba du que había liu (leiu) nu manual de Zamora Vicente. N´aquel programa faló u nosu paisanu Tomás Fernández Vázquez.
Habendu pasau un tempu da emisión d´aquel programa y cuandu ya nun s´acordaba d´aquela "fala rara" recibiu un traballu de D. José Enrique Gargallo que había siu expostu a primeirus du anu 92 nu "XX Romance Linguistics Seminar" que se celebró en Cambridge. Nu traballu, Gargallo falaba que as tres falas nosas "de hecho muy similares, descansan sustancialmente en una base constitutiva de tipo gallego-postugués (boas noitis; ceu; chegar; fieitu), lo cual parece explicarse por el origen de los primitivos repobladores de la zona (acaso en parte, también, de extracción astur-leonesa occidental)". Nu traballu de Gargallo se incluían redaccions feitas pur estudiantis dus tres pueblus (As Ellas, San Martín y Valverdi) que Don Francisco leeu us seis estudiantis que nun tuveran duda en localizalas nu territoriu "galego oriental, algún dixo que se cadra eran da área do galego de Asturias; pero a maioría sinalaron que debían ser das Portelas de Zamora".
Don Francisco contaba tamen nu Congresu sobri A Fala du Val de Xálima que pur aquelis días "en que eu realmente estaba a "descubrir", gracias a Gargallo, que existía o "galego" da Estremadura española" do uma conferencia en Vigo para falar du "Atlas Lingüístico Galego", na que comentó que cuandu se ficera uma nova redi de puntus d´un atlas lingüísticu galegu, tendría que reflejarsi "us tres lugaris". U organizadol da Conferencia, u escritol Méndez Ferrín, comentó que D. Jesús Vicente Chamorro, fiscal du Tribunal Supremu (ya falleciu), que era paisanu nosu, falaba comu nos en algumas ocasions en que había axistiu a algún actu en Galicia, disculpándusi pur nun sabel falal galegu, pero que pareci sel, según palabras de Méndez Ferrín "que os asistentes non tiñan problema para entender a fala "rara" dese valverdeiro".
Don Francisco continúa dicindu que mais adientri pidiu a D. Henrique Costas González que escribira un artículu para a revista "A Trabe de Ouro" cun u fin de "dar a coñocer desde Galicia a situación sociolingüística" da nosa zona. U artículu se publicó en setiembri de 1992, sendu, según D. Francisco; a primeira publicación en Galicia, y en galegu, sobri a procedencia y a vitalidai social du falal "esencialmente galego" dus tres lugaris. Dici tamén que a partil d´entoncis Costas se convirtiu nu incansabli "difusor e no princiapal investigador e coñecedor do "galego" do Val do Río Ellas ou valego".
U términu "valego" e preferiu pur Costas a otras denominacions da nosa fala.
A partil du descubrimentu desta zona pur us galegus, comenza uma fructifera variedai de publicacions, artículus y entrevistas nus medius de Galicia qu señol Don Francisco Fernández Rey relaciona exquisitamenti na sua conferencia nu Congresu sobri a Fala.
Continúa a sua conferencia expoñendu as distintas carácterísticas "das Falas de Xálima". Enumera y explica aquelis rasgus que son afins as falas galegas, sigui dandu a cuñucel us rasgus propius du castellanu, fai referencia tamén us trazus astur-leonesis, aquelis otrus característicus da nosa Fala; terminandu a sua magistral intervención dandu toas as referencias bibliográficas que apuntan a que u que nos falamus e un bocetu du galegu.
Si vus interesa cuñucel a conferencia y completal información, cun a abundanti bibliografía que sobri u tema relaciona nu final du sei traballu, u encontráis nesta dirección:
http://es.geocities.com/alendoval/CFernandez-Xalima.htm

5 mar 2006

"A fala extemeña se conserva pur un milagru filológicu".



Na sección Regional da edición d´hoixi, día cincu de marzu du 2006; du diariu HOY, apareci publicá uma pequena entrevista a D. Antonio Viudas Camarasa, doctol en Filología Hispánica pur a universidai Complutensi y profesol titular desta materia na universidai d´Extremadura.
Según apareci nu diariu HOY, a entrevista se fai cun mutivu das charlas que vay a impartil amiñán nu salón d´actus da Caixa de Extremadura en Caciris y u martis nu hotel Husa-Zurbarán de Badajoz, sobri u tema das lenguas minoritarias en Extremadura.
Na entrevista, u diariu le fai preguntas sobri a Fala na que u doctol nun se decanta sobri a procedencia da nosa fala, apuntandu que hay varias versions, uns dicin que provén du galegu, otrus du asturianu y otrus du portugués. Tamén dici que n´actualidai falamus a fala umas cincu mil persoas. Supoñu que solu habrá tiu en conta us que vivimus nus tres lugaris duranti to u anu, ya que na diáspora podin sel 3.000 mais que tamén a falan.
Dí na entrevista tamén que a nosa Fala se conserva purque us falantis temus uma conciencia de falal uma coisa propia, añadindu que si se imparti na escuela omillol se poi destruil a Fala.
Esti e u enlaci que vus leva a entrevista:

16 feb 2006

A Fala. Ben d´interés cultural.

No Diario oficial d´Extremadura, nº.: 36 de 26 de Marzu de 2001, se publicó u Decretu 45/2001, de 20 de Marzu, pur u que se declaraba ben d´interés cultural a "A Fala".Solu ten un artículu nu que se estableci fundamentalmenti:
- Se declara Ben de Interés Cultural a "A Fala".
- Fala viva que e precisu promovel, cuñocendua tantu na vertienti histórica comu na actualidai.
- Fai falta seguil insistindu en vel de dondi ven, ficendu estudius parciais dus que agora en boa media carecemus.
- Nu planu históricu e fundamental ficel un estudio da toponimia menol.
- Se destaca a supervivencia de A Fala frenti as dificultais históricas y u sei afán de persistil cun a lingua común de tos us españois.
- E necesariu que as Institucions y Administracions Públicas coordinin as suas actividais pa garantizal a sua defensa y protección.
- As linguas non debin impuñelsi ni restringilsi nu sei usu desdi us poderis políticus o culturais.
- As Institucions debin tel a misión de velal pur u sei mayol cuñocimentu y pur facilital a sua libri difusión.
- A Fala mus perteneci us tres lugaris y debemus sel nos us que digamus comu deseamus praticala, en qué medía y cun qué limitacions.
- Finaliza u Decretu ficendu un recoñucimentu as Asociacions qu´han velau pur cunserval esti patrimoniu cultural.

15 feb 2006

Fala Fronteriza cun Portugal.


Cumu previu a inclusión d´A Fala cumu ben d´interés cultural nu catálugu da Junta de Extremadura, u señol Doctor D. Antonio Viudas Camarasa da Real Academia d´Extremadura das Letras y das Artis, foi designau pa que emitira un dictamen a petición du entoncis Excmu. Sr. Consejeiru da Junta d´Extremadura sobri u dialectu y a sua inclusión comu ben de interés cultural.
Justifica a protección du nosu dialectu desd´u puntu de vista jurídicu, basandu a defensa tantu nu que di a Constitución comu nu que apareci nu Estatutu d´Autonomía de Extremadura. Nesti apartau declara qu´as variantis lagarteira, mañega y valverdeira; d´A Fala "presentan rasgus du galegu_purtugués, asturleonés, arcaismus lingüisticus medievais y certa castelanización".
Desd´u puntu de vista filológicu fai un rápidu recordatoriu dus estudius lingüisticus que s´han vindu fendu sobri A Fala matizandu que "nun existi unanimidai nus enfoquis da investigación científica, sobri to, pur a falta de documentus históricus y estudius globais sobri a fala".
Na conclusión du dictamen u señor Viudas Camarasa informó favorablimenti a declaración de ben de interés cultural pa "A Fala".
U dictamen cumpletu s´encontra nesta dirección:
"A fala, habla fronteriza con Portugal en la provincia de Cáceres", recomendu a sua lectura a tos us curiosus, amantis y estudiosus da nosa Fala.
Pa finalizal y comu ya he ditu notra ocasión u nosu dialectu debería denominarsi XALIMEGO.
Basu a miña proposta purque se fala nu Val de Xalima y pur a eminenti influencia galega.
U Xalimego ten tres fillus que son u lagarteiru, u mañegu y u valverdeiru.

13 feb 2006

Concertu de rock.


U próximu día 18 de Febreiru se celebrará un concertu de rock y hip hop cun u motivu du primer Invernu Cultural da Serra de Gata. Será gratuitu y comenzará as 10 da noiti nus locais du Hotel "La Palmera". Pur u que apareci escritu nu periodicu,("Concierto de rock el día 18 en Valverde del Fresno") pareci sel que actuarán dois grupus de pur aquí cerca.

12 feb 2006

Festas de San Bras.


Esti anu comenzaran as Festas de San Blas nu día 2, día das Candelas.
Us jinetis portaban antorchas mentras recorrían as callis du lugal a isu da queida da tardi.
Pur a noiti y na plaza terminaran u recorriu cun a cumía das migas fritas, café y aguardienti u estilu galegu.
U día tres se fizu a Misa au Santu y a procesión u estilu de sempris. Depois da misa y a procesión se repartiran perrunillas y aguardienti na plaza, amenizandu u acontecimentu uma charanga. Depois da cumía as mulleris vestías de picau y us jinetes animaran a festa comu tos us anus.
U Sábadu siguiu a festa comu sempris y pur a noiti hubu baili amenizau pur uma orquesta.
U Domingu pur a miñan montaran nus cabalus a us mais pequenus du lugal pa que non se perdan as boas costumbris. Pur a tardi siguiu u San Blas que coñocemus.
A festa terminó u Lunis, día 6 que comu antañu seiran us taberneirus.
Nestas festas colaboraran a asociación "A Revolera" y a de amas de casa "San Blas".

As nevis pur San Blas.


Pur a miñán du domingu día 29 de Eneiru, tres días antis de San Blas, a serra apareceu vestía cun un mantu blancu. Cumu sempris que aconteci, somus mutus y mutas us valverdeirus y as valverdeiras que disfrutamus desta fugaz estampa y aproveitamus antis de que se disolva pa xugal cun ela.
Mutas familias subin pur a carreteira comarcal que leva a Navasfrías (Salamanca) y a altura da zona cuñucía comu "Us Llanus" disfrutan cun us fillus mais pequenus destis momentus. De esi día e a fotu que he subiu pa disfruti dus que non pudieran vivilu.

Valverde del Fresno.


Valverde del Fresno.
E uma página que fici nu anu 99 dedicá u nosu lugal, un pequenu pueblu du norti da provincia de Cáciris que linda cun a provincia de Salamanca y cun a viciña nación de Portugal. Ademais de falal du lugal, da sua historia y das costumbris, teñu uma pequena exposición de algumas obras digitais que he feitu. Tamén tindis uma sección de fotus que as subi a redi mei amigu Luis Bellanco y un libru de visitas dondi podéis expresal con educación us vosus pareceris.